دغدغه های زمینی

اقتصاد ایرانی: در میان همه نهادهایی که به آمریکایی های فقیر یاری می‏رسانند، تعداد اندکی به اندازه کلیسای کاتولیک مفید هستند: مدارس و بیمارستان های آن ها بر زندگی میلیون ها آمریکایی تاثیرگذار بوده است. حتی با وجود پذیرش این باور عمومی، بازهم باید گفت که وضعیت مالی کلیسای کاتولیک در آمریکا یک نابسامانی نامقدس است. هرچند گناهانی که دفاتر حسابداری کلیسا ثبت شده به شفافی رسوایی های جنسی نیست که برای کلیسای آمریکا تاکنون بیش از 3 میلیارد دلار هزینه در پی داشته، اما همین سوء مدیریت ها نیز در هر نهاد عمومی دیگری به استعفای دسته جمعی مدیران رده بالا منجر می‏شد.

تنها جمعیت کاتولیک های سه کشور- برزیل، مکزیک و فیلیپین- از جمعیت کاتولیک های آمریکا بیشتر است و جامعه اقلیت کاتولیک در آمریکا  از اقلیت های کاتولیک در دیگر کشورها بزرگ تر است. تقریبا 100 میلیون آمریکایی، یک سوم جمعیت کشور، غسل تعمید داده شده اند و 74 میلیون تن از آن ها خود را کاتولیک می‏دانند. تبعیض ها علیه اقلیت کاتولیک و رهبری قدرتمند از رم در قرن های نوزدهم و بیستم، آمریکایی های کاتولیک را تشویق کرد که جامعه ای موازی را برای خود تشکیل دهند که نتیجه آن وجود بیش از 6800 مدرسه کاتولیک (5 درصد کل مدارس کشور) و 244 کالج و دانشگاه است که بیشتر آن ها به ممتاز بودن شهرت دارند: از میان 25 مدرسه حقوقی برتر در آمریکا، 7 مدرسه کاتولیک هستند. یک چهارم از صد بیمارستان برتر آمریکا، کاتولیک هستند.

مجله اکونومیست تخمین می‏زند که مخارج کلیسا و زیرمجموعه هایی که به کلیسا تعلق دارند در سال 2010 حدود 170 میلیارد دلار بوده است (کلیسا چنین ارقامی را منتشر نمی‏کند). ما (مجله اکونومیست) فکر می‏کنیم که 57 درصد این هزینه ها به مراقبت های بهداشتی و  28 درصد به کالج ها اختصاص می‏یابد و هزینه های عملیات روزانه نیز تنها 6 درصد هزینه های کلیسا را در بر می‏گیرد و 2.7 آن ها نیز بابت فعالیت های خیرخواهانه ملی هزینه می‏شود. کلیسای کاتولیک در مجموع 1 میلیون کارمند دارد. برای مقایسه با شرکت های سکولار باید گفت که درآمد جنرال اکتریک در سال 2010 معادل 150 میلیارد دلار بود و شرکت فروشگاه های زنجیره ای وال مارت نیز 2 میلیون کارمند داشت.

کلیسا، بزرگترین نهاد خیریه منفرد در کشور است. خیریه های کاتولیک آمریکا (Catholic Charities USA)، اصلی ترین خیریه کلیسا، و زیرمجموعه عای آن بیش از 65 هزار کارمند حقوق بگیر دارند و بیش از 10 میلیون آمریکایی را تحت پوشش دارند. این نهادها در سال 2010 مبلغ 4.7 میلیارد دلار را میان فقرا توزیع کردند. همچنین کلیسای کاتولیک آمریکا 60 درصد کل ثروت جهانی کلیسای کاتولیک را در اختیار دارد و تعجب چندانی ندارد که بزرگترین کمک کننده به دفتر مرکزی کلیسای کاتولیک است.

به سختی می‏توان گفت که چنین پول هایی از کجا می‏آیند (کلیسا در این مورد نیز ارقامی‏را منتشر نمی‏کند). بخشی از آن ها توسط کاتولیک های مومن پرداخت می‏شود. برآوردها نشان می‏دهد که کاتولیک های آمریکا به طور متوسط هر هفته 10 دلار به کلیسا می‏پردازند. با در نظر گرفتن اینکه یک سوم آن ها به طور منظم در کلیسا حضور می‏یابند، درآمد ناشی از کمک های ان ها در سال حدود 13 میلیارد دلار خواهد بود. کمک های بیشتری از گروه های برجسته تر مانند بنیاد پاپال (Papal Foundation)، دریافت می‏شود که 138 عضو آن تعهد کرده اند که هر سال حداقل 1 میلیون دلار به کلیسا کمک کنند. بخشی از درآمدها از راه سرمایه گذاری بدست می‏آیند و منبع دیگر برای آن ها نیز دولت فدرال و دولت های محلی هستند.

مزد و گناه

آزار و اذیت و تجاوز به کودکان توسط کشیش ها در آمریکا طی 15 سال اخیر 3.3 میلیارد دلار برای کلیسا هزینه داشته، یعنی بیش از 1 میلیون دلار برای هر قربانی، که 1.3 میلیارد دلار آن به کالیفرنیا مربوط می‏شود. اکنون به نظر می‏رسد که با تغییر قوانین در دیگر ایالت ها، شکایت های بیشتری در راه است که پیشتر آن ها مدت ها پس از وقوع جرم، مطرح می‏شوند. برای سازمانی که 170 میلیارد دلار درآمد دارد، چنین هزینه هایی قابل پرداخت است اما این روند به شهرت کلیسا در میان کاتولیک ها نیز آسیب زده است. حقیقت این است که تعداد کاتولیک هایی که تصمیم می‏گیرند کشیش شوند و یا در کلیسا خدمت کنند، به سرعت رو به کاهش است. روندی که اگرچه هزینه های جاری کلیسا را کاهش می‏دهد اما نیروی کار ارزان قیمتی که کلیسا از آن بهره می‏برد را نیز کاهش می‏دهد. کلیسا مجبور خواهد شد برای مشاغلی که پیشتر توسط اعضای گروه های مذهبی با هزینه کمی‏بر عهده گرفته می‏شد، دستمزدی نزدیک به نرخ بازار را بپردازد.

از نظر درآمدی نیز، اعانات جمع آوری شده از کاتولیک های مومن به میزان 20 درصد کاهش یافته که رسوایی های مالی نیز در آن نقش داشته اند: افراد کمی‏تمایل دارند برای رفع و رجوع کردن رسوایی های جنسی کشیشان، اعانه بدهند. البته بسیاری نیز در کلیساها احساس می‏کنند که این کاهش درآمد به خاطر افزایش رقابت بر سر دلارهای خیریه است.

طی هشت سال اخیر، ترکیبی از این فشارها باعث شده تا برخی از موسساتی که تحت نظر کلیسا اداره می‏شدند اعلام ورشکستگی کنند. با این حال جدایی کلیسا از دولت در آمریکا باعث شده تا گروه های مذهبی نیازی به ارایه فهرست دارایی ها و فاش کردن حقایق مربوط به امور مالی خود نداشته باشند و تنها برخی از ارقام منتشر شده باعث می‏شود تا تصویری ناقصی از وضعیت مالی آن ها بدست بیاید.

مالیات دهندگان به جای نیکوکاران

افزیش فشار مالی بر کلیسا باعث شده تا آن ها جای خالی اعانات جمع شده را با بدهی ها پر کنند. طی یک دهه گذشته، مقامات ایالتی و محلی، اوراق قرضه شهرداری را به نفع حداقل 50 مرکز دینی در تقریبا 30 ایالت به فروش رسانده اند تا به نوسازی یا گسترش آن ها کمک کنند در حالی که پیشتر چنین هزینه هایی توسط خیرین پوشش داده می‏شد. طی همین مدت، بدهی های مراکز دینی نزدیک به 80 درصد رشد کرده است. اوراق قرضه کلیساها توسط برخی بانک ها تضمین شده اما هیچ کدام از این بانک ها تمایلی به صحبت کردن در مورد شرایط قرارداد خود با کلیسا ندارند.

اوراق قرضه شهرداری ها معمولا از مالیات معاف هستند که این مسئله هزینه استقراض برای کلیساها را کاهش می‏دهد. به بیان دیگر، کلیسا از مزیتی برخوردار است که در واقع به پروژه های بخش عمومی تعلق دارد و اگر کلیسا هزینه های بیشتری را به خاطر رسوایی های جنسی متحمل شود، این مالیات دهندگان آمریکایی هستند که باید این هزینه ها را جبران کنند.

ایرادی ندارد که کلیسا  اوراق قرضه به فروش برساند اما در این مورد نیز همچون دیگر موارد مربوط به امور مالی کلیساها، باید شفافیت بیشتری وجود داشته باشد. احتمال دارد که وضعیت مالی کلیساها بسیار بهتر از آنچه باشد که از بیرون به نظر می‏رسد اما ورشکستگی های اخیر باعث شده تا در مورد شیوه مدیریت مالی گروه های مذهبی شک و تردیدهایی ایجاد شود.

برخی از کاتولیک های پرنفوذ مشتاقند که مدیریت بهتر، شفاف تر و پاسخگویی بیشتری را در کلیسا مشاهده کنند. لئونا پانتا، وزیر دفاع آمریکا، زمانی که در شورای ملی رهبری کلیساها عضو بود درخواست کرده بود که مدیریت مالی کلیساها به بیرون از کلیسا سپرده شود. اکنون و با توجه به مواجه شدن کلیسای کاتولیک با رقبایی از دیگر کلیساها و رسوایی های رفتاری کشیش هایش، بیش از هر زمان دیگری به گوش سپردن به چنین خواسته هایی اهمیت یافته است.