جزئیات حضور تاجران زن ایرانی در آمریکا

اقتصاد ایرانی: شنیده ها هولناک است «تصوری که غربی ها از زنان ایرانی دارند، تاسف برانگیز است. آنان فکر می کردند زنان ایرانی نه در اقتصاد فعالند، نه شناسنامه دارند، نه کار اقتصادی می کنند.»
خبری که شاید در میان اتفاقات «مهمتر» این روزها مفقود شد، «اعزام اولین هیئت بانوان بازرگان و هنرمند» به کشور آمریکا بود. هیئتی از فعالین اقتصادی که به گفته اعضای آن، هیئتی صرفا اقتصادی نبود، بلکه به گفته فریال مستوفی، یکی از زنان کارآفرین و از اعضای هیئت «مهمترین دلیل این سفر ایجاد شرایطی برای دوستی و ارتباطات آتی است. به هر روی در این هیئت خانم های کارآفرین و هنرمندی نیز حضور دارند و می توانند امکانات موجود در امریکا را ببینند و مورد بررسی قرار دهند. از سوی دیگر حضور این هیئت نشان می دهد که خانم ها در ایران از چه موقعیت هایی برای کار برخوردار هستند؛ موقعیت هایی که شاید به دلیل تبلیغات منفی علیه ایران، بسیاری از آن خبر نداشته باشند» .گرچه به گفته یکی از اعضای هیئت اعزامی «بی سر و صدا یا با سر و صدا بودنش برایمان مهم نبود، مهم دستاوردی است که به زودی گزارش اش منتشر خواهد شد. چون یک سری از زنان عازم، درگیر بیزینش و کسب و کار خودشان بودند، دیرتر رسیدند و به همین دلیل شاید مدتی تهیه گزارش وقت ببرد.»

۲۱ روز سفر فشرده

موسسه لرنینگ آمریکا، هر از چند گاهی از کشورهای مختلف دعوت به عمل می آورد. این بار و در تصمیمی شاید حساب شده، این موسسه آمریکایی با اتاق بازگانی ایران تماس می گیرد و قرار بر این می شود تیم ۱۵ نفره ای از زنان تاجر ایرانی و چند هنرمند، برای برقراری ارتباطی بهتر به آمریکا سفر کنند، تا هم چهره ایران را به جهان معرفی کنند و هم بررسی کنند در کدام زمینه می توان همکاری داشت. کار موسسه لرنینگ، هماهنگ کردن ملاقات ها و دیدارهای ملت ها و فعالان اجتماعی، اقتصادی و... در سطح جهان با همدیگر است. در جریان این سفر هم ۱۰۰ نفری از کشورهای مختلف و کسانیکه بعضا فعال اقتصادی و اجتماعی بودند، در این ملاقات ها با یکدیگر دیدار داشتند. البته در سال های گذشته جمعا حدود ۴۰۰ نفر از شاعران و پزشکان و غیره هم دعوت می شدند. بر طبق اخباری که به خبرنگار آفتاب یزد رسیده است، موسسه لرنینگ این بار تصمیم گرفت از زنان فعال ایران در زمینه تجارت و بازرگانی و چند هنرمند، دعوت به عمل آورد. حدود ۱۳۰ رزومه به موسسه فرستاده شد، رزومه هایی که به گفته اعضای تیم، همه به زبان انگلیسی تهیه شد واین هم جزو مواردی بود که باعث تعجب دیگر کشورهای شرکت کننده شد. موسسه لرنینگ، هر سال از کشور های مختلف جهت ملاقات با یکدیگر دعوت می کند، اما این بار درست بعد از توافقات هسته ای، این شانس بزرگ را در اختیار زنان بازرگان ایرانی قرار می دهد. سفر رسمی اعضا، حدود ۲۱ روز طول کشید و در جریان آن، در رابطه با کسب و کارهای کوچک وکسب و کارهای زنان ملاقات هایی صورت گرفت و همایش هایی برگزار شد. با چند دانشگاه خصوصی و موسسه فرهنگی برنامه مشترک برگزار شد و همه اینها به خوبی باعث شد تا کشورها با مسائل اجتماعی و فرهنگی یکدیگربه خوبی آشنا شوند اما شاید مهمترین دانشگاهی که میزبان زنان بود، دانشگاه هاروارد بود« این دانشگاه از ابتدای ورودمان و حتی پیش از آن، خیلی اصرار داشت با ما با آنها ملاقات کنیم. شیوه آموزش دانشگاه هاروارد بسیار جالب است.» چند همایش دیگر هم در دانشگاه های مختلف در زمینه کسب و کار زنان، برگزار شد.
در مورد دستاوردهای این سفر، نمی توان چیز زیادی پیدا کرد. به گفته یکی از اعضای تیم ۱۵ نفره، به زودی گزارشی از این سفر منتشر خواهد شد، اما شاید حواشی آن هم به اندازه گزارش جالب باشد. به گفته خانم مستوفی، ملاقاتها بیشتر در حوزه زنان بود. مستوفی در این خصوص که به زودی اتاق ایران و آمریکا راه اندازی می شود، گفت: «در این باره جلسه ای داشتیم که خیلی عالی بود خیلی تحت تاثیر قرار گرفته بودند و صحبت های بسیار خوبی مطرح شد و ما آنها را تشویق کردیم که به ایران بیایند آنها هم خیلی علاقه مند بودند که به ایران بیایند و فعالیت های مشترکی با اتاق ایران داشته باشند و مذاکرات مستقیمی با اتاق ایران انجام دهند و قرار شد که بعد از پایان زمان مذاکرات هسته ای ایران و ۱+۵ زمینه های این سفر فراهم شود. آنها علاقه بسیار زیادی داشتند تا ارتباط برای شکل گیری اتاق مشترک ایران و آمریکا برقرار شود. با معاون اتاق آمریکا هم دیدار داشتیم.»

آنها فکر می کنند زنان ایرانی اصلا فعالیتی ندارد اما بعد از مسافرت، فریال مستوفی حرف عجیبی زد «آنجا موقعی که با دوستان آمریکایی صحبت می کردم و خودم را به عنوان یک زنی که در حوزه معدن فعالیت دارم معرفی می کردم حقیقتا جا می خوردند و چهره شان عوض می شد و تعجب می کردند و می گفتند مگر می شود یک خانمی در ایران در این فعالیت ها حضور داشته باشد آنها فکر می کردند که زنان در ایران با رو بنده هستند و اصلا اجازه بیرون رفتن از خانه را ندارند و تصویر کاملا اشتباهی داشتند؛ وقتی متوجه می شدند که خانمی مثل من در ایران در کار معدن است و پروژه های صنعتی برای آنها خیلی جالب بود مثلا ما جلسه ای با شهرداری سانفرانسیسکو داشتیم ( شهرداری سانفرانسیسکو آنجا مسئول پروژه های زیربنایی شهر است) می گفت ما در سالجاری در حدود ۸ میلیارد دلار پروژه زیر بنایی در شهر داریم و وقتی من به او گفتم که شرکت ما در حدود ۳ میلیارد دلار پروژه دارد اصلا باورش نمی شد و شوکه شده بود.»
تصوری که کشورهای دیگر از زنان ایران دارند، زمین تا آسمان با تصوری که ما از «زنان فعال ایرانی در حوزه اقتصاد » داریم، فرق دارد. اینرا می توان از صحبت با اعضای تیم اعزامی به آمریکا فهمید. اخباری که در این زمینه رسیده است، این حرف را تائید می کند. طبق این گفته ها و حرف ها «آنها فکرمی کردند زن ایرانی اصلا فعالیتی ندارد. یا مثلا بستر اصلا آماده نیست که اینها وارد عرصه اقتصادی بشوند اما در جریان این سفر و ملاقات هایی که داشتیم، واقعا در بعضی زمینه ها از آنها جلوتر بودیم و در عرصه اقتصادی واقعا حرفی برای گفتن داشتیم.»

اما چرا آنها از زنان ایرانی، این تصور را دارند؟

اینکه آمریکایی ها «به وجد آمده اند»، هم دردناک است و هم خوشحال کننده. چرا زنان ایرانی، به خصوص تاجران فعال، تا این اندازه محجور شدند، سوالی است که مستوفی به خوبی به آن پاسخ می دهد: «بحثی که وجود دارد این است که نسل جدیدی که در آمریکا شکل گرفته در این سال های قطع روابط ایران و آمریکا، شناختی از ایران ندارند و افرادی که دردهه های گذشته هم بوده اند از کار کنار رفته اند و همه چیز تغییر کرده است و فاصله دارند با ایران و به همین دلیل لازم است که یک شناخت دو طرفه به وجود بیاید. البته من در تمام مجالسی که آنجا می رفتیم و دیدارهایی که داشتیم دائم ذکر می کردم که ما از طرف دولتمان هیچ مشکلی برای اینکه معامله ای با آمریکا داشته باشیم، نداریم و نداشته ایم بلکه دولت آمریکا است که اجازه نداده است معامله ای صورت بگیرد. البته در کل من در جایگاهی نیستم که درباره روابط ایران و آمریکا صحبت کنم و همه چیز در این رابطه بسته به مذاکرات بین دولت مردان ما و آنها دارد.» این طور که یکی دیگر از اعضای هیئت گفته است: «اصلا قضیه از این قرار بود که موسسه لرنینگ اینبار تصمیم گرفته بود از یکسری خانم بازرگان دعوت به عمل آورد. حدود ۱۳۰ رزومه از زنان فعال در عرصه اقتصاد و فرهنگ، فرستاده شد. هر سال از سراسر جهان همین کار را می کنند. تا به حال حدود ۴۰۰ نفر از ایران به این سفر رفتند، اعم از شاعران و پزشکان و ...، اما اینکه از زنان فعال در عرصه بازرگانی دعوت شد، شانس بزرگی بود که در اختیار ما قرار دادند. شانس ما این بود که بعد از قرائت توافق سیاسی رفتیم، آنهم در قالب یک عده خانم بازرگان اما آنها توقع داشتند تصویری دیگر اززن ایرانی ببینند، تصویری که از کشورهای عربی دیده می شود، ما وقتی در جلسات شرکت می کردیم برایشان خیلی عجیب بود. فکر می کردند باید با پوششی خاص وارد شویم، فکر می کردند زن ایرانی شناسنامه ندارد، حتی انگلیسی نوشتن و حرف زدنمان هم برایشان عجیب بود. رزومه هایمان به زبان انگلیسی برایشان تعجب برانگیز بود.»

زنان ایرانی نیاز به دیده شدن دارند

اما آنطور که به نظر می رسد، محدودیت زنان ایرانی در ایجاد این چهره ها، بسیار موثر است. هیئت اعزامی به آمریکا اما در مورد زنان غربی هم حرف دیگری می زنند: «به هر حال آنجا یک کشور توسعه یافته است اما این تصور که زنان در آنجا آزادند، تصور غلطی است، حتی در زمینه اقتصادی. آنها هم تنها چند دهه است که فعال شده اند. به جرات می توانم بگویم زنان ایرانی در این زمینه از آنها برتر بودند. من به عینه دیدم که زنان ایرانی خیلی جلوتر از بقیه بودند، اما نیاز به دیده شدن دارند.»
حالا شاید این سفر، موقعیت بسیار خوبی در اختیار زنان تاجر ایرانی، قرار داده باشد. این گفته ای است که اعضای تیم آنرا تایید می کنند. «سفرمان به آمریکا، صد در صد تاثیرگذار بود. اینطور که به نظر می رسد، سفرهایمان به آمریکا ادامه خواهد داشت و مجدد دعوت خواهیم شد.»

منتشر شده در روزنامه آفتاب یزد