ممنوعیت واردات میوه اشتباه است
اقتصاد ایرانی: توسعه صادرات غیرنفتی از اتفاق هایی است که این روزها و پس از کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی نقل تمامی محافل اقتصادی و سیاسی شده است. تقربیا روزی نیست که مسئولی دم از تأکید بر توسعه صادرات غیرنفتی نزند و از تسهیلات دولت برای صادرات حرفی به میان نیاورد. اما موضوع وقتی جالب می شود که به سراغ صادرکنندگان غیرنفتی می رویم و با آن ها در این رابطه صحبت می کنیم.
به گزارش خبرآنلاین، سید رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران یکی از قدیمی ترین صادرکنندگان محصولات کشاورزی است که در طی سالیان گذشته شرایط مختلفی را تجربه کرده است .او رمز موفقیت در صادرات غیرنفتی را تقویت دیپلماسی اقتصادی، اتخاذ تصمیمات صحیح و اثربخش توسط مسئولان دولتی و تعامل بیشتر دولت با تشکل های خصوصی می داند. متن گفت و گو با رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران را در ادامه می خوانید:
یکی از سیاست های اقتصادی مطرح در جامعه بحث توسعه صادرات غیرنفتی است که البته روند آن از سال های قبل آغاز شده است، اقدمات دولت در این زمینه را چگونه ارزیابی می کنید؟
در این زمینه حرف های خوبی زده می شود که متأسفانه همه آن ها به مرحله عمل نمی رسد. همانطور که می دانید تراز تجارت خارجی ما در سال ۹۳ منفی بود، موضوعی که برای کشور ما با وجود پتانسیل های بسیار زیاد برای تولید و صادرات مطلوب نیست. ما باید به سمت صادرات پویا حرکت کنیم تا تراز تجاری مان مثبت شود. کشور ما به واسطه ظرفیت هایی که دارد بدون نفت هم می تواند ارزآوری داشته باشد و حرف های تازه ای در اقتصاد دنیا بزند. یکی از اقدماتی که به صادرات غیرنفتی ما کمک می کند، بحث برند سازی است، همچنین اصل ۴۴ قانون اساسی که موضوع خصوصی سازی در آن مطرح شده هنوز به صورت کامل در کشور اجرا نشده است. ما باید بهره های بانکی، زیرساخت های جاده ای، حمل ونقل هوایی و... را بهبود بخشیم و تا این زیرساخت ها مناسب نباشند صادرات ما رونق نخواهد گرفت.
پیش بینی شما از وضعیت اقتصادی کشور بعد از تحریم ها چیست و این موضوع تا چه میزان می تواند بر وضعیت اقتصادی کشورمان تأثیرگذار باشد؟
تحریم های ظالمانه و یک سویه ای که ما در طول چند سال گذشته شاهد آن بودیم به طور مستقیم باعث افزایش هزینه های صادراتی شده است. دور زدن تحریم ها هم برای مان هزینه هایی دارد که بر روی قیمت نهایی کالا و رقابت در بازارهای جهانی تأثیر می گذارد. اگر مسئولان دولتی سیاستی را که در عرصه دیپلماسی خارجی در پیش گرفته اند و این سیاست منجر به برداشتن گام های بزرگی در طول چند سال اخیر شده در عرصه دیپلماسی اقتصادی هم آن را عملی کنند شاهد پویایی اقتصاد کشورمان در صحنه بین المللی خواهیم بود. امروزه کشورهایی که در تولید محصولات استراتژیک کشاورزی نظیر گندم یا برنج توانایی بالایی دارند کشورهای دیگر را به نوعی زیر سلطه خود قرار می دهند. ایران کشوری است که در تولید محصولات استراتژیک کشاورزی از پتانسیل بالایی برخوردار است و می تواند از این موقعیت بهره برداری کند ولی متأسفانه روند رشد ما در تولید این محصولات به دلیل تحریم ها و سایر مسائل در سال های گذشته کند بوده است.
ممنوعیت واردات میوه در سال گذشته تا چه اندازه در حمایت از تولیدکنندگان داخلی و بهبود وضعیت آنها مؤثر واقع شد؟
این سیاست اشتباهی بود که توسط وزارت جهادکشاورزی اتخاذ گردید. ما در مرداد ۹۳ به صورت مکتوب به این وزارتخانه اعلام کردیم که از بهمن ماه به بعد کمبود مرکبات خواهیم داشت، ولی متأسفانه آمار و ارقامی که به وزیر داده شده بود چیز دیگری بود و ایشان بر ممنوعیت واردات مصر بود.
من در ملاقاتی که با آقای وزیر داشتم به ایشان گفتم که در سال ۹۳ سیب درختی زیادی در کشور تولید شده به طوری که یک میلیون تن تولید اضافه بر مصرف داریم و می توانیم با یک برنامه ریزی درست اضافه تولید را صادر و به جای آن مرکبات وارد کنیم، متأسفانه این پیشنهاد پذیرفته نشد و ما در پایان سال شاهد رشد ناگهانی قیمت مرکبات و ۳ برابر شدن آن بودیم. از طرف دیگر شاهد وفور مرکباتی بودیم که به صورت قاچاق و در تناژ بالا وارد کشور شده بودند. واقعا جالب است که چطور این مقدار کالا با این حجم به صورت قاچاق وارد کشور شده است؟
به هر حال اگر تفکرات درست باشد، تصمیمات درستی هم اتخاذ می شود و تجربیات و نظرات تشکل ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد و از این طریق می توانیم کمبودها را جبران کنیم و شاهد رشد صادرات باشیم.
هنگامی که میوه و تره بار به صورت قاچاق وارد کشور می شود به دلیل عدم نظارت سازمان های ذی ربط بسیاری از آفات و بیماری های ثباتی هم از این طریق وارد کشور شده و باعث ضرر و زیان کشاورزان داخلی می شود.
ما اگر بخواهیم شفاف کار کنیم یا باید جلوی واردات قاچاق را بگیریم یا نباید تصمیماتی بگیریم که منجر به رشد قاچاق شود.
من امیدوار بودم بعد از اتفاقات نامطلوبی که سال گذشته در حوزه محصولات کشاورزی رخ داد حداقل از مردم عذرخواهی می شد اما متأسفانه این کار هم صورت نگرفت.
در سال ۹۳ صادرات میوه و تره بار چقدر بود؟
میزان صادرات ما درسال ۹۳ به دو میلیارد و دویست میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه در سال ۹۲ با کاهش روبه رو بود.
در بحث صیفی و سبزیجات به رشد ۵۵ درصدی رسیدیم، اما در بحث میوه های خوراکی شاهد کاهش ۳۰ درصدی نسبت به سال ۹۲ بودیم، این اتفاق در حالی رخ داد که ما در سال ۹۲ شاهد رشد تولید محصولات کشاورزی بودیم.
نظر شما درباره افزایش نرخ تعرفه واردات محصولات کشاورزی و به طور نمونه برنج چیست؟
وقتی شما دیوار تعرفه را بالا می برید، عملا امکان قاچاق بیشتر می شود. این یک تجربه جهانی است که ما نباید با دیوار تعرفه برای تولیدمان تصمیم گیری کنیم.
اگر کمبود برنج داریم باید واردات آن را به مقدار مورد نیاز انجام دهیم و اگر نیاز نداریم واردات آن را ممنوع کنیم نتیجه بالا بردن نرخ تعرفه واردت برنج رشد قاچاق، سود قاچاقچیان و ضرر دولت و مردم است. یکی از راه های مقابله با این وضعیت تک نرخی شدن ارز استاگر یک نرخ متعادل تعیین شود دیگر شاهد این اتفاقات نخواهیم بود.
باز هم تأکید می کنم که اگر بخواهیم با مردم شفاف برخورد کنیم و در برنامه ریزی هایمان شفاف باشیم باید دیپلماسی اقتصادی خود را قوی تر و شفاف تر کنیم. بحث واردات گوشت های غیربهداشتی از هندوستان نمونه ای از برخورد غیرشفاف با جامعه است و گویا تا صدای اعتراض مردم بلند نشود و موضوعات رسانه ای نگردد مسئولان رسیدگی نخواهند کرد جنجالی که در بحث روغن پالم به پا شد نمونه دیگری از این دست مسائل است.
همین کشور هندوستان که ما شاهد واردات گوشت های آلوده بوفالو از آن بودیم، برای واردات سیب ایرانی به کشورش تعرفه ۹۰ سنتی برای هر کیلو سیب وضع کرده و این به آن معنا ا ست که به هیچ وجه نمی خواهند کالای ایرانی وارد کشورش شود.
امیدوارم با تعاملات بیشتر دولت و اتاق های بازرگانی و فعالان بخش خصوصی از این به بعد و به امید خدا با رفع تحریم ها حضور فعال و جدی تری در دنیا داشته باشیم، موضوعی که نیازمند یک خانه تکانی بزرگ در همه عرصه های اقتصادی است می توانیم بدون نفت هم تولید و صادرات داشته باشیم نه شرطی که اولاً از یک برنامه ریزی صحیح، شفاف و همه جانبه نگر برخوردار باشیم و ثانیاً منافع و مصالح ملی را بر منافع شخصی و گروهی مقدم بداریم.
