بازار پول ایران در چنگ خصوصی‌ها
اقتصاد ایرانی: مانده سپرده ها و بدهی های مردم به بانک ها در اردیبهشت ۹۴ نشان می دهد که سهم بانک های غیردولتی، خصوصی و خصوصی شده و موسسات اعتباری، به شدت افزایش یافته و بیش از ۷۱ درصد سپرده ها در بانک های غیردولتی قرار دارد. همچنین بیش از ۶۲ درصد تسهیلات بانک ها به بخش خصوصی نیز ازسوی بانک های غیردولتی پرداخت شده است.
به گزارش تعادل، به نظر می رسد خصوصی سازی بازار پو با تاسیس بانک های جدید و فروش سهام بانک های دولتی شرایط را برای حذف انحصار دولتی از این بازار محقق کرده است.
افزایش سهم ۸ درصدی تسهیلات و ۶.۶ درصدی سپرده ها
این وضعیت نشان می دهد که فشار بر بانک های خصوصی برای دریافت سود سپرده و همچنین دریافت تسهیلات رو به افزایش است. به گونه یی که در دوسال گذشته یعنی از اردیبهشت ۹۲ تا اردیبهشت ۹۴ با افزایش ۸ درصدی سهم بانک های خصوصی از بدهی غیردولتی و افزایش ۶.۶ درصدی سهم بانک های خصوصی از سپرده غیردولتی مواجه شده ایم.
افزایش سهم بانک های خصوصی از سپرده ها
سهم بانک های غیردولتی درجذب سپرده ها از حدود ۶۵ درصد در اردیبهشت ۹۲ به بیش از ۷۱ درصد در اردیبهشت ۹۴ رسیده و در این مدت با افزایش ۶.۶ واحد درصدی مواجه شده است. به دنبال این افزایش سهم بانک های غیردولتی در جذب سپرده ها، سهم بانک ها تخصصی از بالای ۱۱ درصد در سال ۹۲ به ۱۰ درصد در سال ۹۴ کاهش یافته و یک درصد کمتر شده است.
ازسوی دیگر سهم بانک های تجاری دولتی نیز از نزدیک ۲۴ درصد سپرده ها در اردیبهشت ۹۲ به ۱۸ درصد در اردیبهشت ۹۴ رسیده و ۵.۷ درصد کمتر شده است.
این وضعیت نشان دهنده این واقعیت است که سهم بانک های خصوصی، خصوصی شده و موسسات اعتباری در جذب سپرده ها روبه افزایش است و بانک های غیردولتی از طریق تنوع در ارایه خدمات، نرخ های سود بالاتر وجذابیت ایجاد کردن در سپرده ها، موفقیت زیادی در جذب سپرده ها داشته اند.
از آنجا که ۳۲۰ هزارمیلیارد تومان از رشد نقدینگی ۳۳۳ هزارمیلیارد تومانی جذب سپرده بلندمدت با سود بالای بانکی شده است، نشان دهنده این واقعیت است که بانک ها با جذابیت و سود بالا تقریبا تمام نقدینگی افزایش یافته را جذب کرده اند و بانک های خصوصی در این زمینه بیش از سایر بانک ها موفق بوده اند.
سرمایه گذاری بلندمدت که در دوسال اخیر به سپرده یک ساله با نرخ سود ۲۰ درصدی محدود شده در یک سال اخیر با ۳۵ درصد رشد مواجه شده و به رقم قابل توجه ۳۷۱ هزارمیلیارد تومان رسیده و جالب این است که مانده سپرده بلندمدت در دوماه اول سال ۹۴ نیز ۹ درصد رشد کرده و درهمین دوماه ۳۱ هزارمیلیارد تومان بیشتر شده است. گزارش ماهانه پولی و بانکی بانک مرکزی در اردیبهشت ۹۴ نشان می دهد سپرده کوتاه مدت که حساب های روزشمار از یک تا زیر یک سال را شامل می شود، نیز با رشد ۱۲ درصدی در یک سال اخیر همراه بوده و حجم آن به ۲۶۸ هزارمیلیارد تومان رسیده است.
این موضوع نشان دهنده تمایل شدید مردم به حساب سرمایه گذاری بلندمدت یا سپرده یک ساله با سود ۲۰ درصد است و از آنجا که نرخ سکه و طلا و ارز در یک سال اخیر تقریبا ثابت بوده، مردم تمایل به سپرده گذاری یک ساله با سود ۲۰ درصد داشته اند. نکته مهم این است که باوجود رشد ۹ درصدی سپرده یک ساله در دوماه اول سال ۹۴، سپرده کوتاه مدت زیر یک سال با کاهش و رشد منفی همراه بوده و مانده آن نسبت به اسفند ۹۳ اندکی کاهش یافته است.
رقم مانده سپرده کوتاه مدت زیر یک سال از ۱۴۱ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت ۹۲ به ۲۶۸ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت ۹۴ رسیده وطی این دوسال ۱۲۷ هزارمیلیارد تومان بیشتر شده است.
اما رقم مانده سپرده بلندمدت و حداقل یک سال، از ۱۷۷ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت ۹۲ به ۳۷۱ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت ۹۴ رسیده و طی این دوسال ۱۹۴ هزارمیلیارد تومان افزایش یافته است.
شاخص مهم نقدینگی کشور در اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ از مرز ۸۰۰ هزارمیلیارد تومان گذشت. این شاخص در اسفند ۹۳ به ۷۸۲ هزارمیلیارد تومان رسید و در دوماه اول سال ۹۴ به میزان ۱۸ هزارمیلیارد تومان بیشتر شد و ظرف دوماه ۲.۳ درصد رشد کرد.
افزایش سهم بانک های غیردولتی به ۶۲ درصد تسهیلات بانک ها
بررسی ترکیب و اجزای تسهیلات بانک ها و موسسات اعتباری کشور در اردیبهشت ۹۴ نشان می دهد که بانک های غیردولتی با سهم بیش از ۶۲ درصدی، بیشترین سهم را در پرداخت تسهیلات به مردم داشته اند و بعد از آنها بانک های تخصصی با نزدیک به ۲۳ درصد و بانک های تجاری دولتی با نزدیک به ۱۵ درصد از کل تسهیلات بانک ها و موسسات اعتباری در رتبه های بعدی قرار دارند.
عملکرد شاخص های پولی و بانکی در اردیبهشت ۹۴ نشان می دهد که مانده تسهیلات بانک های غیردولتی با ۳۷۶ هزارمیلیارد تومان نسبت به رقم سال ۹۲ به میزان نزدیک به ۱۸ درصد رشد داشته است و از رقم ۲۱۵ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت سال ۹۲ به ۳۷۶ هزارمیلیارد تومان در سال ۹۳ رسیده و ۱۶۱ هزارمیلیارد تومان افزایش یافته و سهم بانک های غیردولتی و موسسات اعتباری از کل تسهیلات نیز از ۵۴ درصد در سال ۹۲ به ۶۲ درصد در سال ۹۴ رسیده است.
به عبارت دیگر، سهم بانک های غیردولتی و موسسات اعتباری از کل تسهیلات بانک ها ۸ واحد درصد بیشتر شده است.
گزیده آمارهای ماهانه بخش پولی و بانکی که به تازگی توسط بانک مرکزی منتشر شده، نشان می دهد که رقم مانده تسهیلات بانک های تخصصی از ۱۲۴ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت سال ۹۲ به ۱۶۲ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت سال ۹۴ رسیده و طی دوسال به میزان ۳۸ هزارمیلیارد تومان افزایش یافته است.
به عبارت دیگر، سهم بانک های تخصصی نیز از کل تسهیلات شبکه بانکی از ۲۷ درصد در سال ۹۲ به ۲۳ درصد در سال ۹۴ رسیده و در نتیجه به میزان ۴.۵ واحد درصد کاهش یافته است. مانده تسهیلات بانک های تجاری دولتی نیز از ۷۷هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت سال ۹۲ به ۹۶ هزارمیلیارد تومان در اردیبهشت سال ۹۴ رسیده و بیش از ۱۹ هزارمیلیارد تومان افزایش یافته است. سهم بانک های تجاری دولتی از تسهیلات بانک ها نیز از ۱۸.۵ درصد در سال ۹۲ به زیر ۱۵ درصد در سال ۹۴ کاهش یافته، ۳.۶ درصد کمتر شده است.
این آمارها نشان دهنده این واقعیت است که سهم بانک های غیر دولتی و موسسات اعتباری از کل مانده تسهیلات بانک ها درحال افزایش و سهم بانک های تجاری دولتی و تخصصی درحال کاهش است.
سهم ۵۹ درصدی بانک های خصوصی از تسهیلات در اسفند ۹۳
بررسی ترکیب و اجزای تسهیلات بانک ها و موسسات اعتباری کشور در سال ۱۳۹۳ نشان می دهد که بانک های غیردولتی با سهم ۵۹ درصدی، بیشترین سهم را در پرداخت تسهیلات به مردم داشته اند و بعد از آنها بانک های تخصصی با ۲۵.۸ درصد و بانک های تجاری دولتی با سهم ۱۵.۱ درصد از کل تسهیلات بانک ها و موسسات اعتباری در رتبه های بعدی قرار دارند.
عملکرد شاخص های پولی و بانکی در سال ۱۳۹۳ نشان می دهد که مانده تسهیلات بانک های غیردولتی با ۳۶۸ هزارمیلیارد تومان در پایان سال ۹۳ نسبت به رقم سال ۹۲ به میزان ۱۹ درصد رشد داشته است و از رقم ۳۰۹ هزارمیلیارد تومان در سال ۹۲ به ۳۶۸ هزارمیلیارد تومان در سال ۹۳ رسیده و ۵۹ هزارمیلیارد تومان افزایش یافته و سهم بانک های غیردولتی و موسسات اعتباری از کل تسهیلات نیز از ۵۷.۷ درصد در سال ۹۲ به ۵۹ درصد در سال ۹۳ رسیده است.
به عبارت دیگر، سهم بانک های غیردولتی و موسسات اعتباری از کل تسهیلات بانک ها ۱.۳ واحد درصد بیشتر شده است.
گزیده آمارهای ماهانه بخش پولی و بانکی در پایان سال ۱۳۹۳ که به تازگی توسط بانک مرکزی منتشر شده، نشان می دهد که رقم مانده تسهیلات بانک های تخصصی از ۱۴۰ هزارمیلیارد تومان در سال ۹۲ به ۱۶۱هزارمیلیارد تومان در سال ۹۳ رسیده و طی یک سال به میزان ۲۱ هزارمیلیارد تومان افزایش یافته است.
به عبارت دیگر، سهم بانک های تخصصی نیز از کل تسهیلات شبکه بانکی از ۲۶.۳ درصد در سال ۹۲ به ۲۵.۸ درصد در سال ۹۳ رسیده و در نتیجه به میزان ۰.۵ واحد درصد کاهش یافته است. مانده تسهیلات بانک های تجاری دولتی نیز از ۸۴ هزارمیلیارد تومان در سال ۹۲ به ۹۴ هزارمیلیارد تومان در سال ۹۳ رسیده و بیش از ۱۰ هزارمیلیارد تومان افزایش یافته است.
این آمارها نشان دهنده این واقعیت است که سهم بانک های غیردولتی و موسسات اعتباری از کل مانده تسهیلات بانک ها درحال افزایش و سهم بانک های تجاری دولتی و تخصصی درحال کاهش است.
از سوی دیگر، سهم بانک های تجاری دولتی از کل تسهیلات بانک ها از ۱۵.۸ درصد در سال ۹۲ به ۱۵.۱ درصد در سال ۹۳ رسیده است و ۰.۷ واحد درصد کمتر شده است.
این آمارها نشان دهنده این واقعیت است که سهم بانک های غیر دولتی و موسسات اعتباری از کل مانده تسهیلات بانک ها درحال افزایش و سهم بانک های تجاری دولتی و تخصصی درحال کاهش است.
