بازرگانان و کالاهای بی‌کیفیت چینی

اقتصاد ایرانی: تنوع کالاهای مختلف و رقابتی شدن بازار باعث شده است تا تجار کشورهای مختلف در حال تجارت با سایر کشورها باشند که در این میان کشور چین موفق شده است با بیشترین تنوع تولید کالاهای مختلف در میان کشورهای دنیا، در دنیا حرف اول را در زمینه تجارت با سایر کشورها بزند. به طوری که امروزه کشور قدرتمندی مانند آمریکا، از چین به عنوان نخستین شریک تجاری خود یاد می کند.تا چند سال پیش، بیشتر کالاهای وارداتی به ایران از طریق کشور امارات صورت می گرفت که امروزه با توجه به افزایش روابط این کشور با شرکت های تحریم کننده ایران، واردات کالا از این کشور به ایران نسبت به سالیان گذشته کمتر شده است. به این ترتیب کشور چین با مهیا دیدن شرایط و برقراری رابطه تجاری خوب با ایران به عنوان نخستین کشور از نظر حجم صادرات کالا به ایران شناخته می شود؛ تا جایی که امروزه جای پای این کشور در اقتصاد ایران محکم شده است و اکثر تجار ایرانی، کشور چین را به عنوان تنها گزینه جهت واردات کالاهای مورد نیاز خود به کشور می دانند. آمار رسمی گمرک نیز نشان از این واقعیت دارد. آمارها نشان می دهد واردات کالا از چین در سال 91 بیش از هشت میلیارد دلار و در سال های 92 و 93 به ترتیب 6/9 و 4/7 میلیارد دلار بوده است، دلایل این امر را این گونه می توان برشمرد: 

1-چین تنها کشوری است که یک کالارا در رده های مختلف کیفیت از پایین ترین کیفیت تا بالاترین کیفیت تولید می کند. به این ترتیب، این مورد به سفارش تجار ایرانی درباره کیفیت محصول مورد درخواست بستگی دارد که متاسفانه در کشور ما امروزه به دلیل پایین بودن هزینه واردات کالاهای با کیفیت پایین، برخی تجار ایرانی برای سود بیشتر علاقه مند به واردات اجناس با کیفیت پایین تر از این کشور هستند. 

2-در شرایط تحریم مبادلات پولی با این کشور بسیار ارزانتر و نه ایمن تر انجام می شود. 

3-استقرار بسیاری از بازرگانان و شرکت های ایرانی در چین

4-وجود پروژه های عظیم آبی و نفتی ازطرف کشور چین که الزام واردات تجهیزات ومنابع دیگر را به همراه دارد.

 کیفیت کالاهای وارداتی چینی

بر طبق آمار سازمان ملی استاندارد ایران و مطابق با فهرست کالاهای مغایر با استاندارد های مورد قبول سازمان که از سال 91تا 93 استخراج شده است، سهم چین در کالاهای برگشتی طی این سال ها به ترتیب 80، 74 و 82 درصد بوده است. 

حال با توجه به مطالب فوق الذکر چه باید کرد؟ آیا می توان جلوی ورود کالاهای چینی را گرفت؟ آیا می توان در این شرایط که جو تحریم بر کشور حاکم است بازرگانان را ملزم کرد که از چین کالا وارد نکنند؟ (بهر حال کالای با کیفیت نیز در کشور چین وجود دارد.) آیا با اعمال سیاست های اجباری زمینه برای ورود کالاهای قاچاق فراهم خواهد شد؟ 

جواب تمامی این سوال ها برمی گردد به نوع برخورد خریدار با خرید کالا. آگاهی خریدار از روش های مناسب برای انتخاب فروشنده مناسب و در نهایت کالای مناسب می تواند نقش بسیار مهمی درچرخه خرید کالا و ورود کالای با کیفیت داشته باشد. 

فواید این کار به شرح زیر است: 1- جلوگیری از ورود کالاهای بی کیفیت به کشور. لازم به ذکر است برخلاف عقیده عده ای که این باور را دارند که شرکت های بازرسی این نقش را بر عهده دارند باید این نکته را در نظر داشت که معمولا بازرگانان بعد از خرید کالا اقدام به استفاده از شرکت های بازرسی می کنند در صورتی که می بایست قبل از خرید کالا تا حدی ریسک هایی که ناشی از عدم شناخت فروشنده است کاهش داد. در صورتی که فروشنده کلاهبردار باشد به راه های مختلفی می تواند کالاهای بی کیفیت را به خریدار قالب کند. بازرس کالا به دلایل زیر امکان کنترل کیفیت و کمیت کلیه کالاها را نمی تواند داشته باشد: 

الف-تعداد نمونه ها: بازرس برای کنترل کالا می بایست عملیات نمونه برداری را انجام دهد. تعداد این نمونه ها یا می تواند به طور صددرصد باشد که تقریبا محال است یا با توجه به درجه اهمیت کالا و حجم کالا تعداد نمونه انتخاب می شود و روی آنها آزمون های کمی و کیفی انجام می شود.

ب- نوع کالا: بسته به اینکه کالا چه چیزی باشد، مثلا کالاهای خانگی در مقایسه با فلزات نمونه برداری ها متفاوت است.

2- جلوگیری از خسارت های مالی که به خریدار و در نهایت به کشور وارد می شود.

3- معمولا فروشنده کالامسئولیت برگشت کالا را بر عهده نمی گیرد و لذا بلاتکلیف بودن کالا در گمرک یکی از معضلات گمرک است.

تمامی این مطالب ضرورت و اهمیت آگاهی خریدار از فروشنده و نوع کالایی را که خریداری می کند، ایجاب می کند. همانطور که گفته شد خریدار می تواند تا حد بسیار زیادی با استفاده از فرآیند خرید کالا که بخش مهم آن انتخاب منابع مناسب خرید کالا یا فروشنده مناسب است،ریسک ها را کمتر کند. در انتخاب منبع فروش بخش بازرگانی سفارت خانه ها، مراجعه به اتاق بازرگانی کشور مورد نظر، استفاده از فهرست کشور هایی که سایر شرکت های رقبا دارا هستند و شرکت در نمایشگاه های بین المللی توصیه می شود. از دیگر موارد می توان به شرکت های وارداتی مشابه، روزنامه های تجاری و راهنمای تلفن که در کشورهای خارجی به (yello page) معروف است اشاره کرد. معیار های ارزیابی شرکت فروشنده: در بررسی و ارزیابی شرکت ها بررسی وضعیت مالی فروشندگان و توانایی تولیدی و فنی به همراه مراحل تحقیق باید مد نظر قرار گیرد.  در بررسی وضعیت مالی توان فروشنده که می تواند تولید کننده نیز باشد باید به خوشنامی و انجام به موقع تعهدات دقت کرد.  داشتن ماشین آلات تولید مدرن وکادرفنی باتجربه نیز درکیفیت کالای تولیدی اثرمثبت دارد و نباید به صورت اجمالی به آن پرداخت. شرکت هایی وجود دارد که درمقابل دریافت وجه، توانایی فنی وتولیدی تولیدکنندگان راارزیابی کرده ونتیجه این ارزیابی رابه خریداران ارائه می دهند. اکثر این شرکت ها دارای نمایندگی دربیشترکشورهای دنیا هستند. در مرحله تحقیق نیز دراین مرحله وضعیت مالی وظرفیت تولیدی وموقعیت صنعت، صلاحیت فنی (Technical Competence) وکیفیت تولید فروشندگان کالاموردبررسی قرارمی گیرد. هدف تحقیق دراین مرحله پیداکردن واحدتولیدی یاتجاری است که قادربه تولیدوتهیه اقلام موردسفارش درزمان مناسب وباکیفیت موردنظر باشد. نباید از خاطر دور ساخت که گاهی درخریدبرخی ازکالاها مانند  مواداولیه کارخانجات وکالای استراتژیک وسرمایه ای، تحقیق درباره وضعیت فنی مالی وبازدیدازمحل کارخانه فروشنده کالابرای بررسی روش های کنترل کیفیت وتکنولوژی مورداستفاده درتولیدکالای خریداری شده ضرورت دارد. درمواقعی که امکان تحقیق وبررسی درباره توانایی تولیدیوفنی ووضعیت مالی فروشندگان وبازدیدازمحل کارخانه وفروشنده کالاوجودندارد، به منظورحسن اجرای تعهدات فروشنده ویاتضمین کیفیت کالای مورد معامله هنگام عقدقراردادضمانتنامه حسن انجام کار PBGازفروشنده دریافت می شود. برای ارزیابی شرکت های فروشنده می توان از طریق اعضاء اتاق مشترک ایران با کشورها مورد نظر، مرور فهرست کالاهای مرجوعی منتشر شده توسط سازمان استاندارد و بازدید از امکانات فروشنده و تولید کننده اقدام کرد. 

منبع: روزنامه آرمان