خیز صنعت برق در زمین بورس

اقتصاد ایرانی: صنعت برق با هدف «تسهیل شرایط سرمایه گذاری خارجی و داخلی» و «ورود بخش خصوصی به این صنعت» وارد بازار سرمایه خواهد شد. کارشناسان معتقدند ورود این صنعت به بازار سرمایه می تواند گامی بلند در جهت مقرون به صرفه شدن و رفع مشکلات آن باشد. در گام نخست بیش از 32میلیون سهم نیروگاه برق پاکدشت (دماوند) امروز در فرابورس عرضه خواهد شد. «دنیای اقتصاد» در گزارشی به بررسی فرصت ها و چالش های پیش روی این صنعت در زمین جدید بازی پرداخته است. کارشناسان معتقدند در صورت برخورد واقع بینانه با این اتفاق، می توان شاهد خیز این صنعت از زمین بورس بود.

 ایران در حالی رتبه چهاردهم تولید برق دنیا را در اختیار دارد که براساس اعلام مدیران ارشد این صنعت در همین تابستان پیش رو ما با کمبود برق حدود 3 هزارمگا واتی مواجه خواهیم بود. کمبود برقی که بخش اعظم آن مصارف خانگی است و با توجه به رکود اقتصادی سال های گذشته هنوز مصارف اقتصادی کشور پس از برجام در مدار مصرف برق قرار نگرفته اند. برخی کارشناسان این صنعت در گفت وگو با دنیای اقتصاد، «افزایش تعرفه مصرف»، «تسهیل شرایط سرمایه گذاری خارجی و داخلی» و «ورود بخش خصوصی به این صنعت» را راه حل های مقرون به صرفه شدن و رفع مشکلات این صنعت می دانند.

شرکت های صنعت برق ایران اما پس از خصوصی سازی گسترده در سال های گذشته پا در مسیر جدید بازار سرمایه گذاشته اند. با توجه به باز شدن مسیر ورود سهام برخی نیروگاه های برق به بازار سرمایه و عرضه اولیه بیش از 32میلیون سهم نیروگاه برق پاکدشت (دماوند) امروز در فرابورس، در گفت وگو با برخی کارشناسان به بررسی فرصت ها و تهدیدهای این صنعت پرداخته ایم. کارشناس ارشد صنعت برق با اشاره به وضعیت تولید برق در کشور اظهار کرد: ایران از نظر ظرفیت نصب شده تولید برق چهاردهمین کشور دنیا است و در حال حاضر حدود 74 هزار مگاوات ظرفیت نصب شده تولید برق در کشور وجود دارد. محمدحسین عسگری در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه در بین کشورهای منطقه نیز ایران جزو قوی ترین کشورها و پیشرو در تولید برق است، افزود: این صنعت در کشور ما با توجه به رفع تحریم ها و رونق اقتصادی بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرد و صنعت رو به پیشرفتی است. وی ادامه داد: خوشبختانه با ورود شرکت ها و نیروگاه های تولید برق به بازار سرمایه که در دو سال گذشته یک نمونه (عسلویه مپنا) و امسال نیز یکی از این موارد (دماوند) را شاهد هستیم، فضای بسیار بهتری بر این صنعت حاکم می شود.

این کارشناس صنعت برق، اظهار کرد: زنجیره صنعت برق از بخش های تولید، انتقال، توزیع و فروش برق تشکیل شده است که هرکدام از این بخش ها صنایعی را در کنار خود ایجاد کرده اند. در حال حاضر بخشی از فروش برق در بورس انرژی ایران و بخشی نیز در بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران معامله می شود و در این بازارها از یک سو تولیدکنندگان که نیروگاه های تولید برق هستند و از سوی دیگر خریداران که شرکت های توزیع برق هستند، حضور دارند. وی افزود: خرید و فروش برق در بورس انرژی نه تنها بستری را برای کشف قیمت برق برای خریدار و فروشنده ایجاد می کند بلکه با ایجاد شرایط پیش فروش و پیش خرید برق، ابزار پوشش ریسک نوسانات قیمت برق را در اختیار خریداران و فروشندگان قرار می دهد. همچنین در بورس انرژی، از طریق قراردادهای سلف موازی استاندارد، امکان تامین مالی برای فعالان این صنعت فراهم شده است.

وی در تشریح فرآیند تولید و مصرف برق در کشور اظهار کرد: از آنجایی که انرژی الکتریکی قابل ذخیره سازی نیست، در هر لحظه به همان میزان که مصرف خانگی، صنعتی، کشاورزی و سایر مصارف در کشور وجود دارد، تولید نیز به همان میزان انجام می‏پذیرد. بر این اساس، در شرایط عادی، عرضه و تقاضای برق در اکثر ساعات سال متعادل است اما مشکل اصلی در تامین برق در ساعات پیک مصرف و به ویژه در فصل تابستان، وجود دارد. عسگری با اشاره به مشکل کمبود برق در ساعات پیک مصرف، افزود: این کمبود در حالی است که در سال های گذشته با رکود اقتصادی به ویژه در بخش صنعت مواجه بوده ایم و بخش زیادی از مصرف برق کشور به مصارف خانگی اختصاص یافته است. این تحلیلگر صنعت برق کشور ادامه داد: با توجه به اجرای برجام، پیش بینی رونق اقتصادی و ورود مصارف برق واحدهای صنعتی به مدار و به دلیل اینکه متاسفانه سرمایه گذاری قابل توجهی در بخش نیروگاهی در سال های گذشته انجام نپذیرفته است، پیش بینی می‏شود با ادامه این روند در سال های آتی با مشکلات قابل توجهی در بخش تولید برق مواجه باشیم.

عسگری با اشاره به اینکه در اغلب کشورهای توسعه یافته دنیا بخش تولید و توزیع برق کاملا خصوصی است و نیروگاه ها در قالب شرکت های سهامی عام و خاص فعالیت می کنند و بسیاری از نیروگاه ها هم سهامشان در بورس های اوراق بهادار معامله می‏شود، افزود: خوشبختانه در سال های گذشته با توجه به سیاست های اصل 44 قانون اساسی، حدود 60 درصد ظرفیت تولید نیروگاه های حرارتی کشور و حدود 50 درصد کل ظرفیت تولید برق کشور به بخش خصوصی واگذار شده یا سرمایه گذاری اولیه آن توسط بخش خصوصی انجام پذیرفته است. بر همین اساس در اواخر سال 92 اولین سهم یک شرکت نیروگاهی نیز به بازار سهام عرضه شد و امسال نیز سهم نیروگاه شهدای پاکدشت(دماوند) عرضه می شود، که مسیر منطقی برای خصوصی سازی واقعی این صنعت به شمار می‏رود.