آزمون سخت ژاپن در حذف پول کاغذی

اقتصاد ایرانی: معاملات نقدی در نهایت، کشورها را به سمت انقلابی در پول کاغذی کشانده است. بر همین اساس هند یکی از کشورهایی است که انقلاب خود را آغاز کرده است. انجام بخش زیادی از معاملات هند به صورت نقد سبب شده تا این کشور به دنبال راهکاری برای رهایی از پول چاپی باشد. همین هم شد که روزی نخست وزیر هند کابینه خود را جمع کرد و در جلسه یی اعلام کرد که قرار است تصمیم سرنوشت سازی بگیرد؛ تصمیمی که هند را از وابستگی به پول نقد رها می کرد. «نارندرا مودی» در تصمیم تازه خود ۹۰ درصد پول چاپی کشور را از اعتبار ساقط کرد. این تصمیم، هند را به یک کشور پیشرو در عرصه مبارزه با پول نقد تبدیل کرده است.

در همین راستا بود که بانک مرکزی اروپا هم اعلام کرد که چاپ اسکناس های ۵۰۰ یورویی را در سال ۲۰۱۸ متوقف می کند. کانادا و سنگاپور نیز در همین راستا بخشی از صورت های مالی خود در ارتباط با پول نقد را از رده خارج کردند. در این میان فیلیپین و دانمارک نیز سرعت خود در سوق دادن شهروندان به استفاده از پرداخت های الکترونیکی را افزایش دادند. هر چند که تلاش های هند در بی اعتبار کردن برخی اسکناس ها، انقلاب متفاوتی در حوزه پول نقد بوده است. هند برای از دست ندادن بخشی از اعتبار پول های ساقط شده تنها تا پایان سال جاری میلادی فرصت دارد تا این ارقام را به حسابی منتقل کند. ممکن است هند در این عرصه تنها نباشد اما به طور قطع تنها کشوری است که در تلاش برای عملی کردن فعالیت های خود برای الکترونیکی کردن مبادلات و حذف پول کاغذی بوده است.
آن طور که نخست وزیر این کشور بیان کرده است، هند در رویای جامعه بدون اسکناس است و بر همین اساس به سمت حذف برخی اسکناس ها حرکت کرده است. درحالی که به تازگی، برخی کارشناسان بالا بودن سرعت رشد اقتصادی چین و هند را عامل مهمی در ثبات جهانی اقتصاد می دانند، هند با این تصمیمات تازه، ریسک بزرگی را به جان اقتصاد خود خریده است.
به گزارش تعادل، آن طور که گزارش ها نشان می دهد، سهم اسکناس های در گردش از GDP در کشورهایی همچون ژاپن و هند بیشتر از سایر کشورهاست. به عنوان مثال در ژاپن، سهم اسکناس های در گردش ۲۰.۷ درصد از GDP است. این رقم در هند به ۱۲.۳ درصد می رسد. تلاش های هند در راستای حذف پول کاغذی نشان می دهد که این کشور باید ۱۲.۳ درصد از GDP را که سهم اسکناس های در گردش است از اقتصاد خارج کند.
در گزارشی که روزنامه وال استریت ژورنال تهیه کرده، کشورهایی همچون روسیه، امریکا، مکزیک، کره جنوبی، استرالیا، کانادا و برزیل به چشم می خورند. سهم اسکناس های در گردش روسیه از GDP معادل کل این رقم در منطقه اروپاست. در رتبه بعدی امریکا با عدد ۷.۹ درصد به چشم می خورد. مکزیک و کره جنوبی نیز به ترتیب ۶.۸ و ۵.۶ درصد را از آن خود کرده اند تا سهم اسکناس های در گردش آنها از GDP نسبت به کشورهای دیگر کاهش یابد. در انتهای این رده بندی برزیل و کانادا دیده می شوند. برزیل به عنوان آخرین کشور قرار گرفته در این رده بندی ۳.۸ درصد از GDP خود را به ارزش اسکناس های در گردش اختصاص داده است.
در این میان، برخی کارشناسان معتقدند که کشورهایی همچون هند و امریکا به صورت اورژانسی به حذف پول کاغذی روی آورده اند. اما چرا؟ جواب کارشناسان این است که دولت و بانک مرکزی امریکا به دلیل افزایش میزان استقراض، دیگر توانایی ایجاد نقدینگی جدید را ندارند و به زودی سیستم های مالی و پولی آنها مختل خواهد شد. اگر این اتفاق رخ دهد، بانک ها نیز از خطر ورشکستگی در امان نخواهند بود.
اما چنانچه بانک ها تمامی پول خود را به شکل الکترونیکی نگه داری کنند و دیگر امکان خارج کردن منابع از بانک به شکل کاغذی، برای نگه داری در تشک ها وجود نداشته باشد، سپرده گذاران همواره از بانک ها راضی خواهند بود و به هیچ عنوان دوست ندارند که اوضاع بانک ها وخیم شود و به سمت ورشکستگی حرکت کنند. همین مساله اهمیت روی آوردن کشورها به سمت پول و مبادلات الکترونیکی را نشان می دهد. شاید بی راه نباشد اگر کشورهای دیگر نیز مانند هند به سمت حذف بخشی از پول کاغذی روی آورند.