اصلاح اقتصاد کشور از توان بخش خصوصی خارج است

در سال جاری تعدادی از شرکت هایی که در حوزه هوافضا فعالند، نتوانستند مطالباتشان را عمدتا از دولت وصول کنند. برخی از آنها مجبور شدند که شرکت هایشان را تعطیل کنند. پروژه های جدیدی هم به بخش خصوصی واگذار نشد. در سند چشم انداز، آن طور که باید هدف گذاری می شد، انجام نشده بود و این هدفگذاری در سند جامع هوافضا انجام شد. بسیاری از شرکت ها امیدهایشان را از دست داده و تعطیل شده­اند. اگر همین روند ادامه پیدا کند، شرکت های بیشتری تعطیل می شوند. شرکت هایی که کوچک تر هستند و قدرت مانور بیشتری دارند، جذب کشورهایی مثل عمان و قطر می شوند که فرصت هایی برای جذب شرکت های ایرانی ایجاد کردند، ولی شرکتهایی که دارای کارخانه و بزرگ تر هستند و قدرت مانورشان کمتر است، باید بسازند و بسوزند. تعدادی از تشکلهای هوا و فضا مانند اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران، درباره برنامه ریزی و تدوین قوانین و رفع نواقص موجود در قوانین هوانوردی و مشکلات این صنعت تمرکز کرده­اند. امسال هم با کمک هواپیمایی کشوری کارهای مثبتی در اتحادیه انجام دادیم اما باید گفت که مشکل اساسی نبود ثبات است. نبود ثبات در نرخ ارز یعنی بالا پایین رفتن ارزش پول ملی و این اتفاق، برای شناسایی و رفع موانع بسیار مانع ایجاد می­کند. شرکت ها اگر ثبات باشد، برنامه ریزی می کنند و می توانند خودشان را اداره کنند اما بی ثباتی موجب بی برنامگی می­شود و قدرت برنامه­ریزی را از شرکت­ها سلب می­کند.

باید گفت که اصلاح وضع موجود از توان بخش خصوصی خارج است؛ اگر این شرکتها سهم و نقشی در برنامه ریزی های کلان و دولتی داشتند، می توانستند موثر باشند. اما واقعیت این است که دولت برای شرکتهای خصوصی جایگاه خاصی نه در کارگروه هوایی و هوانوردی و نه در مدارک و مستندات و قوانین، قائل نیست. شرکتهای خصوصی بیشتر کارهای فرعی انجام می­دهند و به همین دلیل است که نمی­توانند خیلی تاثیرگذار باشند. اما اگر به شرکتهای خصوصی نقش موثری داده شود، می­توانند بسیار تاثیر گذار و در حل بسیاری از مشکلات این حوزه راهگشا باشند.

مشکل دیگری نیز تحت عنوان تحریم صنعت هوا و فضا را مشغول کرده است؛ اما باید گفت که تحریم ها آن قدر که مشکلات داخلی آسیب می زنند، موثر نیستند؛ بی ثباتی آسیب بیشتری می زند. تحریم در حوزه هوافضا همیشه بوده و برای شرکتها مسئله تازه ای نیست. شرکتهای خصوصی سعی می­کنند با تحریم­ها کنار بیایند. مشکلی که به شرکتها آسیب می زند، بی ثباتی است و این به عهده دولت است.  به نظر من، این وضع قابل تغییر است. هم دولت فعلی می تواند اصلاحاتی انجام بدهد تا اوضاع سامان بگیرد، هم دولت های بعدی اگر بخواهند می­توانند اوضاع را بهبود ببخشند.