درس ها شرقی

اقتصاد ایرانی: در حالی که در بیشتر کشورهای غربی بحث در مورد سیاست های سختگیرانه بالا گرفته است و هر روز پرسش هایی از این دست را می شنویم که نرخ بهره باید بالا برود یا پایین بیاید؟ یک برنامه محرک اقصادی و افزایش هزینه های دولت مفید است یا مضر؟ درس هایی وجود دارند که باید از آسیا آموخت. سنگاپور رشد 18.1 درصدی را در نیمه اول سال 2010 تجربه کرده و رشد چین هم به بالای 10 درصد رسیده است.

جالب اینکه اصول اقتصاد کلانی که آسایی های ثروتمند – به ویژه چین، هنگ کنگ و سنگاپور- آن ها را به کار برده اند و از این طریق منافع زیادی کسب کرده اند را اقتصاددانان غربی بنا نهاده اند. در حالی که ما در آمریکا اعتبار ایدئولوژی های خودمان را به چالش می کشیم، اما در آسیا با به کار بردن همین نظریه ها به رشدهای بی سابقه دست می یابند. اما چه درس هایی را باید از آسیا آموخت؟

ابتدا، بحث مناقشه برانگیز در مورد برنامه محرک اقتصادی. در اوایل قرن بیستم، اقتصاددان انگلیسی، جان مینارد کینز ادعا کرد که نابسامانی های بخش خصوصی می تواند با سیاست های قوی پولی و مالی دولت خنثی شود. در دوران ما، مخالفان کینز، تزریق مالی دولت اوباما به اقتصاد آمریکا را محکوم می کنند. همچنین گفته می شود که ادامه هزینه های دولتی در بخش خدمات درمانی و امنیت اجتماعی باعث بی ثبات شدن غیر قابل تحمل کسری بودجه دولت خواهد شد.

اما آن طرف دنیا، درست یک سیاست کینزی به طور قابل توجهی مفید واقع شده است. حجم برنامه محرک اقتصادی در چین معادل 13.5 درصد تولید کشور و در سنگاپور 8 درصد تولید بود. دولت چین اعلام کرده است که همچنان به استفاده از سیاست های مالی فعال ادامه خواهد داد. در سال 2008 چین 586 میلیارد دلار به اقتصاد رو به ضعفش تزریق کرد و نتیجه اش این شد که حالا با پیشی گرفتن از ژاپن به دومین اقتصاد برتر جهان تبدیل شده است. همچنین دولت های آسیایی برای جلوگیری از ایجاد تورم شدید و بالا رفتن قیمت ها در بازار دارایی و ارز دخالت می کنند.

مورد بعدی سهم دولت در شرکت های بزرگ است. سال قبل، هنگامی که دولت اوباما مدیر جنرال موتورز را از کار برکنار کرد از همه جا فریاد "سوسیالیسم" شنیده می شد. اما در آسیا همین "سوسیالیسم مدرن" در بیشتر شرکت ها به کار گرفته می شود. شرکت هواپیمایی سنگاپور را در نظر بگیرید که دومین شرکت حمل و نقل جهان از نظر ارزش بازاری است. دولت سنگاپور 54 درصد سهام این شرکت را در اختیار دارد. در حالیکه دولت به عدم دخالتش در مدیریت این شرکت هوایی تاکید می کند اما ثباتی که حمایت اقتصادی دولت از این شرکت به بار آورده باعث افزایش اعتماد سرمایه گذاران داخلی و خارجی به شرکت هواپیمایی سنگاپور شده است. بخش زیادی از سهام شرکت های دیگری مانند بانک دی.بی.اس (DBS Bank) در سنگاپور و شرکت چینی سینوپک (Sinopec) که در زمینه انرژی فعالیت می کند، در اختیار دولت قرار دارد. شرکت های چینی و سنگاپوری در هنگام سختی، منافع زیادی از کمک های دولت هایشان نصیبشان می شود.

در آخر اینکه ملت های آسیایی یعنی چین، هنگ کنگ و سنگاپور از مزایای بالا بودن نرخ پس اندازشان بهره می برند و همچنان در حال افزایش ذخایر مالی خود هستند. به نظر می رسد آنها به خوبی به این ضرب المثل عمل می کنند: "با یک دست خرج کن و با دست دیگر پس انداز."

هرچند با توجه به تفاوت های فرهنگی و نهادی نمی توان به راحتی و بدون انعطاف الگوهای آسیایی ها را به کار برد. اما به نظر می رسد زمان آن فرارسیده است که درس هایی را که خود ما غربی ها به آسیایی ها یاد داده ایم را این بار از آن ها بیاموزیم.

منبع: تایم

نویسنده: باربارا کیویات